Offset śladu węglowego w pigułce
Biznes, zarówno ten mniejszy jak i ten na dużą skalę coraz chętniej sięga po offset śladu węglowego. Poniżej postaram się przybliżyć ten temat oraz wskazać szanse i zagrożenia płynące z jego wykorzystania.
Spis treści
Co to jest offset śladu węglowego?
Ogólnie definiując – offset śladu węglowego, lub pisząc bardziej po polsku, kompensacja / równoważenie śladu węglowego to zakup kredytów węglowych z projektów, które w pewien określony sposób przyczyniają się do ograniczenia emisji lub absorbują gazy cieplarniane.
Kredyt węglowy, to jednostka zbywalna odpowiadająca jednej tonie ekwiwalentu dwutlenku węgla (1tCO2e), która została uniknięta lub usunięta z atmosfery.
Kredyty te są generowane przez
różne rodzaje zrównoważonych projektów, które albo absorbują dwutlenek węgla,
albo przede wszystkim zapobiegają jego emisji. Po wygenerowaniu i
certyfikacji przez uznaną stronę trzecią, taką jak np. Carbon Development
Mechanism (CDM), Gold Standard lub Verra, kredyty te mogą być sprzedawane
firmom i osobom fizycznym jako sposób na zrekompensowanie własnych emisji
dwutlenku węgla.
Rodzaje projektów kompensacyjnych
Istnieje kilka główych rodzajów offsetu/kompensacji emisji gazów cieplarnianych, w zależności od projektu, który je generuje. Różnią się od siebie stawianym im celom oraz sposobem realizacji:
- Energia odnawialna – Projekty te obejmują budowę instalacji słonecznych, wiatrowych lub wodnych do produkcji energii elektrycznej bez emisji dwutlenku węgla, zmniejszając naszą zależność od paliw kopalnych i emisje dwutlenku węgla związane z wytwarzaniem energii.
- Projekty związane z leśnictwem i ochroną – Obejmują one ponowne zalesianie (sadzenie drzew na obszarach wylesionych), zalesianie (sadzenie drzew na obszarze, który wcześniej ich nie miał) oraz projekty ochrony ekosystemów (zapobieganie wylesianiu i zachowanie bioróżnorodności). Projekty te są również czasami nazywane rozwiązaniami opartymi na naturze.
- Odpady na energię : W projektach przetwarzania odpadów na energię lub biogazu deweloperzy zbierają odpady z wysypisk, społeczności lub działalności rolniczej i wychwytują wytwarzany przez nie metan do produkcji energii elektrycznej. W ten sposób zmniejszają ilość metanu emitowanego do atmosfery oraz generują tanią i zrównoważoną energię.
- Inne projekty mogą obejmować inicjatywy na rzecz efektywności energetycznej, które zmniejszają zapotrzebowanie na paliwa kopalne, lub projekty społeczne, które wprowadzają nowe sposoby przygotowywania potraw lub wytwarzania energii elektrycznej, zmniejszając emisje dwutlenku węgla i zapobiegając lokalnemu wylesianiu.
Ile kosztuje kompensacja/offset śladu węglowego?
Koszt jest zależny od kilku kwestii.
Pierwsza i zasadnicza to czy projekt jest certyfikowany przez niezależną organizację. Projekty, które uzyskały certyfikację są z reguły droższe. Natomiast podmiot który kompensuje swoje emisje może mieć większą pewność co do realizacji zadań, które kryją się pod projektem.
Koszty projektów niecertyfikowanych zaczynają się od kilku centów/1tCO2e. Koszty projektów certyfikowanych zaczynają od kilku euro za jednostkę.
Kolejnym czynnikiem mającym wpływ na koszt jednostki kredytu węglowego to jego lokalizacja. Projekty zlokalizowane w Europie z reguły będą droższe od tych zlokalizowanych w biedniejszych rejonach świata, z uwagi na koszty inwestycyjne oraz eksploatacyjne w cyklu życia.
Trzecim czynnikiem wpływającym na cenę jest rodzaj projektu. Z reguły inwestycje w OZE są tańsze względem działań mających na celu poprawę warunków życia lokalnych społeczeństw krajów trzeciego świata.
Czwartym czynnikiem wpływającym na cenę jest ilość zakupywanych kredytów. Instytucje , które wykupują kilka tysięcy jednostek często mogą liczyć na negocjację ceny. Istnieje również możliwość zakupów zbiorowych (o czym więcej możesz przeczytać tutaj), gdzie kilka organizacji wspólnie dokonuje zakupu jednostek, uzyskując dzięki temu upust cenowy.
Należy się spodziewać, że w przyszłości, wraz ze wzrostem zainteresowania praktykami kompensacji emisji, jej koszty jednostkowe będą rosły, po prostu zadziała podstawowe prawo ekonomii – prawo popytu i podaży, oraz co prawdopodobne rynkiem tym zainteresują się instytucje finansowe, które będą próbowały spekulować na cenach poszczególnych projektów. Podobne praktyki możemy zaobserwować na rynku uprawnień do emisji EU ETS.
Certyfikowany czy nie – jaki offset wybrać?
Tak jak wcześniej wspomniałem, projekty offsetowe mogą być projektami z certyfikatem lub bez. To który projekt wybierzemy powinno być zależne od celu jaki nam przyświeca.
Jeżeli nasza firma planuje osiągnąć status neutralnej klimatycznie i chcemy pochwalić się tym przed klientami lub w raporcie ESG, to bardzo ważne jest, aby wybrać projekt, który został certyfikowany zgodnie z uznanym na całym świecie standardem. Ostatecznie zapewnienie jakości projektu zależy od przejrzystości wokół niego i tego, kto za nim stoi. Renomowane standardy są zgodne z najlepszymi praktykami, aby zapewnić spełnienie tych oczekiwań.
Kiedy należy przeprowadzić offset emisji?
Na początku wspomnę, że kompensacja emisji nie jest obligatoryjna, i puki co nic nie wskazuje na to, aby były wprowadzone regulacje prawne obligujące do takich praktyk. Natomiast to rynek będzie wymuszał na przedsiębiorstwach, aby stawały się neutralne klimatycznie.
W znakomitej większości przypadków firm produkcyjnych czy usługowych osiągnięcie statusu firmy neutralnej klimatycznie lub statusu net zero jest niemożliwe bez offsetowania swoich emisji.
W modelowym świecie schemat sięgania po offset wygląda następująco:
- Firma oblicza ślad węglowy w Zakresie 1,2 oraz ewentualnie w 3.
- Przeprowadzana jest analiza możliwości redukcji śladu węglowego (np. poprzez audyt energetyczny przedsiębiorstwa lub wdrożenia systemu zarządzania energią) i jest on sukcesywnie redukowany.
- Wyczerpując możliwości redukcji śladu węglowego sięgasz po kredyty węglowe celem offsetu.
Natomiast w rzeczywistości wiele firm pomija krok drugi, a zdarza się, że również i pierwszy, co często wynika z braku świadomości, o tym jak należy korzystać z kredytów węglowym i jakim celom one służą.
Zobacz, co możemy dla Ciebie zrobić:
Obliczanie śladu węglowego firmy i produktu
Kompleksowa usługa obliczenia śladu węglowego organizacji lub produktu
Narzędzie do obliczania śladu węglowego firmy
Zapoznaj się z naszym autorskim narzędziem do przygotowania obliczeń i raportu śladu węglowego firmy zgodnie z GHG Protcol
Szkolenia i kursy
Zdobądź niezbędne kompetencje z zakresu obliczania śladu węglowego organizacji
