Ślad węglowy organizacji i produktu

Czym jest ślad węglowy organizacji lub produktu?

Ślad węglowy organizacji to suma bezpośrednich (działania takie jak spalanie paliw do celów grzewczych, wykorzystanie paliw w samochodach, czy nieszczelności w układach chłodniczych) i pośrednich (np. zużycie energii elektrycznej z sieci) emisji do atmosfery gazów cieplarnianych (wyrażonych jako ekwiwalent CO2) przez działalność firmy.

Ślad węglowy produktu to suma emisji gazów cieplarnianych, powstałych w określonym cyklu życia produktu. Obejmuje emisje nie tylko z etapu produkcji w naszej firmie, ale również cały łańcuch dostaw surowców i materiałów niezbędnych do jego produkcji, oraz jeżeli opisujemy pełny cykl życia produktu to również

Ślad węglowy wyznacza się zwykle dla całego roku działania firmy (kalendarzowego lub finansowego).Tak samo dla produktu - tutaj odniesieniem czasowym jest cykl jego życia, od kołyski do bramy lub od kołyski po grób.

Na sumę emitowanych gazów cieplarnianych - które razem wyrażone są jako CO2eq, składają się dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu oraz gazy fluorowane.

Raport z obliczeń śladu węglowego powinien zawierać oprócz obliczonego śladu węglowego za dany okres również plan jego redukcji.

Kiedy oblicza się ślad węglowy?

Na obecną chwilę, w Polsce jeszcze nie istnieje obowiązek prawny obliczania śladu węglowego. Natomiast wiele firm, szczególnie zachodnich oczekuje od swoich partnerów biznesowych przedstawienia śladu węglowego swojej organizacji i oferowanych produktów. Firmy te oczekują zazwyczaj również wdrożenia polityki redukcji swojego śladu węglowego.

Jednym z powodów obliczania śladu węglowego jest raportowanie do CDP (dawniej Carbon Disclosure Project). Przeczytaj więcej.

Należy się spodziewać, że za kilka lat powszechne będzie obliczanie śladu węglowego dla produktów - od masła po lokomotywy. Zmiany w dyrektywach UE powoli idą w tym kierunku. Obecnie podstawą do wyznaczania śladu węglowego jest Porozumienie Paryskie zawarte 12 grudnia 2015 roku.

Obowiązek obliczania śladu węglowego z dyrektywy CSRD

W grudniu 2022 roku przyjęta została Dyrektywa CSRD, która nakłada obowiązek corocznych raportów niefinansowych począwszy od 2025 roku (za rok 2024) dla szerokiej grupy firm. W ramach raportów niefinansowych, jednym z elementów będzie ujawnienie informacji dotyczących śladu węglowego firmy. Obowiązek ten wygląda następująco.

Raport za 2024 rok publikowany w 2025 roku dotyczyć będzie firm, które dotychczas podlegały obowiązkom wynikającym z dyrektywy NFRD.

W 2026 roku (raport za 2025 rok) obowiązek ten zostaje rozszerzony o duże przedsiębiorstwa (tj. 250 zatrudnionych pracowników i roczny obrót przekraczający 50 mln euro lub roczna suma bilansowa przekracza 43 mln euro).

W 2027 roku (raport za 2026 rok) dodatkowo obowiązek ten będzie rozszerzony o MŚP notowane na giełdzie i inne instytucje finansowe.

Standardy według których należy przygotować raport to ESRS, które są obecnie w trakcie tworzenia (opublikowane zostały dotychczas jedynie drafty tych standardów)

Jak oblicza się ślad węglowy?

Ślad węglowy możemy obliczyć np. dla organizacji lub dla produktu. W związku z tym wyróżnione są różne normy obliczania śladu węglowego. Obliczenia śladu węglowego wykonuje się najczęściej zgodnie z wytycznymi Protokołu GHG lub normami ISO, w której zawarte są instrukcje do obliczenia dla organizacji to ISO 14064, dla produktu to ISO 14067.

W wyżej wymienionych normach zawarte są niezbędne instrukcje do obliczania śladu węglowego i ścieżki wyboru kategorii dla których zostanie obliczony.

Jak redukować ślad węglowy?

Raport z obliczenia śladu węglowego powinien zawierać również plan redukcji oddziaływania naszej firmy na klimat. Jest wiele działań, które zmniejszają nasz wpływ na klimat.

Poniżej krótka lista przykładów najprostszych do wdrożenia:

• zmiana dostawcy energii elektrycznej na OZE.
• poprawa efektywności energetycznej budynków i produkcji
• sukcesywna wymiana floty samochodowej na przyjazną środowisku.
• zmiany opakowań swoich produktów na bardziej przyjazne klimatowi
• zmiana dostawców produktów na te, o mniejszym wpływie na klimat lub bliższe naszej lokalizacji

Dlaczego redukcja śladu węglowego jest ważna?

Obliczenie śladu węglowego i wdrożenie planu jego redukcji przez naszą firmę jest ważne z kilku powodów.

1. Działania na rzecz klimatu - Pokazujemy dzięki temu światu, że zależy nam na przyszłości naszej planety.
2. Preferencyjne warunki pozyskania kapitału - istnieje szansa, że w przyszłości organizacji finansowe będą udzielać finansowania jedynie firmom, które działają na rzecz klimatu.
3. Odbiorcy - coraz więcej firm oczekuje od swoich dostawców przedstawienia śladu węglowego swojej firmy.

Poszukujesz szkolenia z obliczania śladu węglowego?

Cyklicznie wykonujemy szkolenia z obliczania śladu węglowego - zobacz najbliższe szkolenie. W IV kwartale 2022 r. udostępnimy również videokurs online z obliczania śladu węglowego. Dotychczas w naszych szkoleniach udział wzieło ponad 110 osób z różnych branż oraz różnej wielkości firmy, od małych produkcyjnych po największe korporacje działające w Polsce. Jeśli jesteś zainteresowany zapraszamy do kontaktu. 

Szukasz programu do kalkulacji śladu węglowego?

Zapoznaj się z ofertą naszego kalkulatora do obliczania śladu węglowego. Proste narzędzie, z wgranymi najistotniejszymi wskaźnikami emisyjności będzie pomoce przy samodzielnym przygotowaniu raportu śladu węglowego firmy.

Ślad węglowy – jak zredukować emisje gazów cieplarnianych?

Kwestia zmian klimatycznych zawsze była w czołówce dyskusji społecznych i politycznych w Polsce. Polski rząd podjął wiele kroków w celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w ciągu ostatnich kilku lat. Wprowadził przepisy zachęcające do korzystania z odnawialnych źródeł energii i promował projekty zrównoważonego rozwoju na swoim terytorium. Jednak nadal istnieje wiele przeszkód utrudniających przejście Polski na gospodarkę niskoemisyjną. Główne wyzwanie polega na zmianie postaw ludzi wobec ochrony środowiska – zwłaszcza wśród przedsiębiorców prowadzących własną działalność gospodarczą.

Ślad węglowy w najprostszym ujęciu jest miarą tego, ile CO2 zostało uwolnione do atmosfery podczas produkcji i użytkowania produktu lub usługi. Mianem śladu węglowego określa się wyliczenie całkowitej emisji gazów cieplarnianych podczas pełnego cyklu życia produktu (przedsiębiorstwa). Miarą śladu węglowego jest CO2e – tona ekwiwalentu dwutlenku węgla. Różne gazy cieplarniane w niejednakowym stopniu przyczyniają się do globalnego ocieplenia, zaś ekwiwalent dwutlenku węgla pozwala porównywać emisje różnych gazów na wspólnej skali. Ślad węglowy może być obliczany dla firm, produktów, usług i budynków. Może pomóc nam zrozumieć nasz wpływ środowiskowy na planetę i znaleźć sposoby na jego zmniejszenie. Jest to ważne, ponieważ zmiana klimatu jest jednym z największych zagrożeń, przed którymi stoi dziś ludzkość.

Ślad węglowy produktu – idea śladu węglowego

Wiele organizacji podejmowało inicjatywy zmierzające do redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz działania obejmujące ciągły monitoring, raportowanie, weryfikację i prognozowanie skutków zmian klimatu. W ten sposób powstało określenie „ślad węglowy”, a także narzędzia pozwalające na obliczenia ukazujące wpływ produktu na środowisko.

Pierwszym krokiem do zmniejszenia swojego śladu węglowego jest wiedza o tym, czym on jest. To pomoże zidentyfikować obszary, w których można dokonać ulepszeń. Najlepszym sposobem, aby to zrobić jest ocena energetyczna lub audyt. Zapewni to dokładny obraz tego, ile energii zużywamy i jak ją wykorzystujemy w całej swojej działalności. Znajomość wielkości śladu węglowego oznacza, że możemy raportować dane i zacząć zmniejszać swoje emisje z roku na rok.

Po zidentyfikowaniu, skąd pochodzą największe źródła emisji, można ustalić, jakie kroki należy podjąć, aby je zredukować i jak duży wpływ będą miały te zmiany na ogólny ślad węglowy.

Ślad węglowy staje się coraz ważniejszy dla firm, zwłaszcza tych działających w Wielkiej Brytanii. Wynika to z faktu, że brytyjskie przepisy wymagają, aby wszystkie przedsiębiorstwa, niezależnie od ich wielkości i charakteru, obliczały swój ślad węglowy. Oznacza to, że polska firma, chcąca wziąć udział w przetargu organizowanym przez brytyjską firmę, również powinna obliczyć swój ślad węglowy.

Ślad węglowy to wartość, która informuje o tym, ile CO2 jest emitowane podczas produkcji danego produktu lub całej działalności przedsiębiorstwa. Wielkość tego wskaźnika zależy od wielu czynników:

• rodzaju produkcji (produkcja, rolnictwo);
• kraju, w którym się ona odbywa;
• surowców i składników wykorzystywanych w produkcji.

Polskie firmy często są proszone o obliczenie śladu węglowego dla swoich produktów lub działalności.

Po co obliczać ślad węglowy? Wartość śladu węglowego

Głównym powodem, dla którego przedsiębiorcy są zainteresowani obliczaniem swojego śladu węglowego, jest rozwój rynku. Dotyczy to w szczególności firm zagranicznych sprzedających produkty w Polsce lub współpracujących z polskimi firmami i klientami. Jak wspomniano powyżej, przedsiębiorcy z Europy Zachodniej są zobowiązani do obliczania śladu węglowego dla swojej działalności lub produktów (głównie ze względu na przepisy unijne). W ten sposób mogą udowodnić, że ich produkty mają minimalny wpływ na nasze środowisko i nie wpływają na nie negatywnie. Dotyczy to również polskich firm współpracujących z zachodnimi partnerami – muszą one uwzględniać wpływ procesów produkcyjnych na klimat przy podawaniu cen za każde zamówienie.

Innym powodem, dla którego przedsiębiorcy są zainteresowani obliczaniem swojego śladu węglowego, są działania marketingowe mające na celu podniesienie świadomości społeczeństwa na temat zmian klimatu.

Przedsiębiorcy na całym świecie – także w Polsce – decydują się na obliczanie śladu węglowego. Firmy dbające o środowisko często są lepiej postrzegane, a także mają większe szanse na dofinasowania czy wygrane przetargi. Im bardziej przejrzysta jest firma w kwestii swojego śladu węglowego, tym łatwiej będzie inwestorom ocenić ryzyko inwestycyjne. Oznacza to, że firmy z mniejszym śladem węglowym mają większe szanse na pozyskanie kapitału, niż te, które nie mają przejrzystości w zakresie wpływu na środowisko.